Presentato a Mandas il libro “Uomini e donne di Sardegna” Alfa Editrice, di Francesco Casula

 

 

 

Recensione radiofonica in Lingua sarda del libro “UOMINI E DONNE DI SARDEGNA, LE CONTRO STORIE”  di Francesco Casula, Alfa Editrice, Quartu 2010, 2° Edizione.

 

A cura di TONINO BUSSU

 

Presentadu in Mandas su libru de Frantziscu Casula “Omines e feminas de Sardigna. Sas contr’istorias”

Damus sa prima parte de sa presentazione in Mandas de su libru de Frantziscu Casula “Omines e feminas de Sardigna. Sas contr’istorias”, pubblicadu dae sa domo Alfa Editrice de  s’editora Maria Marongiu.

Custu libru est zirande sa Sardigna e ch’est istadu presentadu in medas viddas e sapadu passadu si nd-est faveddadu in sa biblioteca cumonale de Mandas, grassias a  sa voluntade de s’amministratzione cumonale  e de su sindicu Umbertos Oppus chi an cherfiu fagher connoscher a totus cust’opera  de istoria chi faveddat de 15 pessones de valia, chi valent o de gabbale, comente si narat in ateras partes de Sardigna.

S’amministratzione cumonale at perparau bene custa presentazione cun d-unu manifestu grabosu e craru  e cun sa presenzia de su sindicu Umberto Oppus e de Davide Cudranu chi at lettu parizas poesias de su poete mandaresi Giuanne Zedda, mentres sa serada s’est cungruida cun d-unu cumbìdu accumpanzadu dae sas melodias galanas e bellas de sas launeddas.

Su sindicu Umberto Oppus, saludande su pubblicu e sos relatores Tonino Bussu e Paula Mereu, fit presente puru s’editora Maria Marongiu, at faveddau de s’importu  chi tenet s’istoria locale e sa necessidade de la connoscher a fundu impignandesi finas comente entes locales a fagher chircas, istudios e publicatziones chi boghen a campu s’istoria nostra chi su bonu de sas bortas est pacu connotta dae nois e totu. E duncas Umberto Oppus at marcau s’importu e su ruolu chi tenen sas amministratziones pubblicas in sa chirca e in s‘istudiu de totu su chi pertocat sa vida, sas tradissiones, sas pessones de importu, ma puru sas pessones comunas de una vidda, ca totus an contribuidu, faghende cadaunu sa parte sua,  a mezorare  sa situassione de sa comunidade.

E su sindicu at marcau s’impignu chi s’amministratzione sua at postu in sa cultura e, pro nde narrer una , s’ispesa manna chi at fattu pro digitalitzare documentos de grandu importu chi appartenian a su Ducadu de Mandas tra su 1500 e su 1700.

Documentos chi como totus poden biere e consultare pro istudiare menzus cuss’epoca, cussa casione manna de cando sos meres fin sos ducas de Mandas.

E sun documentos chi interessan non solu a Mandas e medas ateras vddas de su Sarcidanu, ma finas sas viddas de sa Barbagia de Ollolai e de su chi tando fit su marchesau de Orane.

Parte de s’istoria de sas viddas de sa Barbagia est in custos archivios, como a disposizione de totus ca si poden leghere cun trancuillidade in su computer.

E, essende appassionadu de istoria, su sindicu Oppus non podiat si no aggraire e bantare su libru de Frantziscu Casula chi si presentavat in sa vidda de Mandas.

A pustis a dadu sa paragula a sos relatores Tonino Bussu e Paula Mereu, ma de custas relatas nd-amus a faveddare cras in sa radiu

 

 

 

Presentadu su libru de Frantziscu Casula “Omines e feminas de Sardigna”  in Mandas

Oje trasmittimus sa secunda parte de sa presentazione chi sapadu s’est fatta  de su libru de Frantziscu Casula in Mandas.

A pusti su saludu,  su sindicu de Mandas  Umberto Oppus  at  passau tando sa paragula a su primus reladore chi fit Tonino Bussu, appassionau de istoria, de tradissiones, de limba e de cultura sarda.

Tonino Bussu, faveddande in parte in limba sarda, est partiu dae su primu personaggiu zitau dae Frantziscu Casula, Amsicora chi est biviu a su tempus de sas gherras punicas, sas gherras tra sos Romanos e sos Cartaginesos in su ‘e trese in su ‘e duos seculos prima de Cristos.

Amsicora at assistiu propriu su prus a sa secunda gherra punica e custu principe sardu, custu mere e proprietariu mannu de Cornus, s’est alliau cun sos Cartaginesos pro ch’illibeare sos sardos dae sa colonitzatzione romana, ma no at tentu fortuna meda e, a pustis chi che  l’est mortu su fizu in sa  batalla, issu at perdiu sa gherra e non l’at bajulada e pru cussu a denotte a sa sola, s’est mortu dandesi  una punnolada a coro.

Ma tando Tonino Bussu at toccau su prus sos temas de como, de sa chistione sarda, de s’identidade, de sa limba sarda, de s’istoria e sa cultura de sa Sardigna, trattaos in su libru de Casula, e at zitau sos pessonaggios vivos finas a pacu tempus faghet chi si suni impignaos meda pro sa limba e sa cultura sarda comintzande dae Giuanne Lilliu e sighinde cun Frantziscu Masala, Eliseo Spiga, Emilio Lussu, Antoni Gramsci, Marianna Bssalai e ateros a sos cales at solu atzinnau, ca cada personaggiu diat meritare una presentazione a bandas.

A picau tando sa paragula s’atera reladora sa professoressa Paula Mereu, istudiosa de istoria e de cultura sarda, chi, ligandesi a sos sordados de sa Brigata Tataresa de sa prima gherra munduale zitaos pro Emilio Lussu, at cherfiu onorare sa memoria de su babbu suo, chi fit unu de sos medas picciocos, de sos medas zovanos de su ‘99 chi suni istados imbiados in su fronte e an passau parte de sa zoventude issoro in sa gherra pro defender sas lacanas de su regnu italianu e pro conquistare terras novas.

Paula Mereu a pustis at trattau in modu lestru, ca su tempus fit pacu, de s’importu chi at tentu Eleonora de Arborea cun sa criassione de sa Carta De Logu chi est unu monumentu a sa limba sarda, ca est iscritta in sardu, ma est puru una costituzione chi pro medas seculos an applicau a totu sa Sardigna ca teniat unu grandu valor giuridicu e fit, pro tando, abberu moderna.

Ma su tema chi Paula Mereu at trattau de prus est sa sarda rivoluzione de sa fine de su ‘700, marcande chi cheriat faveddare de s’istoria de sa Sadigna e de sos sardos e non de su Regnu de su Piemonte, ca, secund’issa, sos sardos in cuss’epoca an iscritu una pagina de istoria chi non depet essere cuffusa cun sa de sos Savoias.

At faveddau de su tentativu de sos francesos de occupare s’isula, de sa die de s’acciappa, su 28 de aprile 1794, cando ch’an bulliau a foras de Sardigna, imbarcandechelos  in nave, 517 piemontesos cumpresu su vicerè.

E at finiu Paula Mereu trattande de Juanne Maria Angioy, ateru pessonaggiu de su libru de Frantziscu Casula, e de s’importu chi at tentu in sas lottas contr’a su feudalesimu.

Ma Paula Mereu at ispiegau finas s’importu chi tenet s’opera de Frantziscu Casula “Omines e feminas de Sardigna” pro s’insegnamentu in sas iscolas de s’istoria e de sa cultura sarda.

 

Presentato a Mandas il libro “Uomini e donne di Sardegna” Alfa Editrice, di Francesco Casulaultima modifica: 2012-03-23T10:28:51+01:00da zicu1
Reposta per primo quest’articolo