Un’articulu in limba sarda subra sa netzessidade de imparare e faeddare su Sardu

Bilinguismu in familia, in iscola e foras.

di Francesco Casula

Finas a una barantina de annos faghet sa Limba sarda s’imparaiat in familia. Oe su prus de sos babos e sas mamas su Sardu non lu faeddant e duncas sos figios non l’imparant. E tanto? Tando toccat de l’imparare in iscola, comente sutzedit pro totu sas limbas. Finas a eris fiat prus difitzile proite no lu proibiant. Galu in su 1976 su Ministeriu de sa Publica istrutzione, un una nota riservada cumbidaiat sos Presides a “controllare eventuali attività didattiche-culturali riguardanti l’introduzione della Lingua sarda nelle scuole”. E un’atera nota, in su matessi annu,de sa Presidentzia de su Consigiu, los prejait a los ischedare comente chi esserent delincuentes.

Oe sas cosas comintzant a cambiare: b’est una sensibilidade nova. E, mescamente tenimus lees a favore: sa 26 de sa Regione sarda; sa 482 de s’Istadu. In prus s’Autonomia iscolastica permitit chi mastros e professores potant dedicare, si cherent, su 15% de sas oras curriculares a s’Istoria, sa Limba e sa Cultura sarda. Sa 482 prevedit peri chi si potat impreare su sardu comente limba veicolare, pro insegnare totu sas materias ca, comente iscriet unu linguista mannu,  Renzo Titone, “l’insegnamento della lingua come materia a sé, non produce effetti significativi, se la lingua non è usata come strumento di insegnamento di altre materie e come mezzo per l’espletamento delle attività ordinarie, ossia come mezzo di comunicazione nelle situazioni di vita”.

Duncas toccat de imparare su Sardu e, in Sardu. Ma non bastat. Essidos dae iscola sos giovanos sa Limba la depent faeddare, leghere, iscriere, intendere, bidere. Si nono est una limba morta. Comente su latinu, su grecu e sas ateras limbas chi s’imparant in sas iscolas ma non s’impreant in sa vida de cada die. Pro custu est netzessariu s’impreu sotziale de su sardu: in sos ufitzios, in sos giornales, in sas televisiones, in sas retes informaticas, in sos medios eletronicos, in sa publicidade e in sa toponomastica. Comente una limba “normale”, paris cun s’Italianu. Coufitziale. Custu est su Bilinguismu perfetu, pro chi ant gherradu gente comente a Lilliu, Antoni Simon Mossa, Eliseu Spiga, Antoneddu Satta, Elisa Nivola.

De custa chistione si nd’at a faeddare su 2 de Nadale in Norghiddo (16.30, sala consiliare) in unu Cunvegnu ordinzadu dae sos Comunes de Abbasanta, Aidumajore, Ilartzi, Norghiddo, Soddie e Tadasune. 

Pubblicato su Sardegna quotidiano del 30-11-2011

      

 

 

Un’articulu in limba sarda subra sa netzessidade de imparare e faeddare su Sarduultima modifica: 2011-11-30T10:22:20+01:00da zicu1
Reposta per primo quest’articolo