Lazione in Lingua sarda a Quartu

Francesco Casula prosegue, ogni lunedì, le sue Lezioni in sardo alla Scuola Media “Porcu-Satta” di Via Turati a Quartu Sant’Elena.

Il 28 Marzo l’Argomento è

Parcu naturali regionali Molentargius-Saline

Su toponimu

Su nomini benit dae su sardu molenti, fueddu chi ingitat su molenti sardu. Custus animalis fiant impreaus in su tempus colau po trazai atressu is orus de Terramaini is bracas impreas po carrai su sali. A s’internu de sa salina is molentis beniant ipreaus po trazai is carretus po carrai su sali finas a su tzentru de s’arragota. Is carreteris fiant tzirriaus is molentargius e fiant cunsideraus comenti is meris de su stainu. Literalmenti su nomini de su stainu bolit nai duncas stainu de propriedadi de is ghiadoris de is molentis. 

 

Acinnidus storicus: Istitutzioni de su parcu

Su Parcu naturali regionali Molentargius-Salinas est istau istituidu in su 1999 (L.R. 26-2-199 n.5) po tutelai custu territoriu de importu mannu reconnotu a livellu internazionali. In su 2005 funt acabaus is traballus de risanamentu cumentzaus a pustis de su finantziamentu de 120 miliardus cuncessius dae su Ministeru de s’Ambienti po “salvai su litorali e is incontradas umidas de segus de interessi internatzionali (segundu sa Cunventzioni di Ramsar-Iran) de s’area metropolitana de Casteddu)”

Su sistema de is stanus

A livellu idrogeologicu su sistema de is stainus est meda cumplessu e si distinghit in medas formatzionis

Ø Su Bellarosa prus piticu est su stainu prus aintru, cumpostu de acua druci, postu in sa incontrada settentrionali de su sistema de stainus e est alimentau dae unus cantus de arrius e dae is acuas afinicas chi benint dae s’impiantu de fitodepuratzioni tzirriau “Ecosistema Filtru”. Is arrius funt:

1. Arriu Mortu: atraessat su comunu de Pauli. A s’acabu colat in is biddas de Pauli e Pirri (fratzioni de Casteddu) e imbesturat in sa banda nordotzidentali de su Bellarosa prus piticu anca su Viali Marconi de Casteddu.

2.Arriu de Selargius: attraessat su territoriu de su comunu de Selargius. A s’acabu colat a ovest de sa bidda de Selargius e imbesturat in sa banda settentrionali de su stainu, anca unu tzentru comerciali famadu.

3.Arriu  Is Cungiaus: iscurrit atraessu is lacanas inter is biddas de Cuartucciu e Cuartu Santa Leni. A s’acabu atraessat sa periferia otzidentali de Cuartu e imbesturat in sa banda nordorientali de su Bellarosa prus piticu.

Ø     Su  Bellarosa prus mannu occupat sa parti tzentrali de is stainus chi nc’est inter su Bellarosa prus piticu e sa tira de Is Arenas e  costituit su lutoni de sa prima evaporatzio de sa salina de s’Istadu imoi irbandonada.

Ø     Is Salinas est costituidu dae su sistema de lutonis chi nc’est inter sa tira de Is Arenas e sa tzitadi de Cuartu a nord e sa tira de su Poetu a sud. Dae est a ovest est cumpostu dae su lutoni de segunda evaporazioni, dae cussu de tertza evaporatzioni e dae sus sistema de is bratzas po saliri. Sa parti orientali est connotu finta cun su nomini de Stainu de Cuartu.

 

 

Lazione in Lingua sarda a Quartuultima modifica: 2011-03-27T08:31:39+02:00da zicu1
Reposta per primo quest’articolo