[poesia tratta da Poesias in duas limbas ora in Opere di Francesco Masala, volume II, Alfa editrice, Quartu 1993, pagine 206-209. Ora anche anche in Letteratura e civiltà della Sardegna di Francesco Casula, Edizioni Grafica del Parteola, Dolianova 2013, pagina 38]
INNU NOU CONTRA SOS FEUDATARIOS
de Frantziscu Masala,
(A sa manera de F. I. Mannu)
Trabagliade, trabagliade,
poveros de sas biddas,
pro mantennere in zitade
tantos caddos de istalla:
issos regollin su ranu,
a bois lassan sa palla.
Trabagliade, trabagliade,
petrochimicosoperajos
pro su pane tribulade:
cun su ‘inari ‘e sa Rinaschida
ingrassan sos de Milanu
e a bois lassan su catramu.
Trabagliade, trabagliade,
in sa chejas de petroliu
de Sarrok a Portoturre:
sa cadena de trabagliu
cun sa matta mesu piena
est trabagliu de cadena.
Trabagliade, trabagliade,
minadores de Carbonia,
in sos puttos de ludràu:
cras bos toccat sa pensione,
unu pagu ‘e silicosi
e unu pagu de cannàu.
Trabagliade, trabagliade,
ohi, pastores de Orgosolo,
cun sas ‘amas de arveghes:
no andedas a isbaragliu,
attent’a s’artiglieria
chi bos lèat a bersagliu.
Trabagliade, trabagliade,
emigrados berdularios,
in sas fabricas de gherra
de sos meres de sa terra:
sos dannados de sa terra
cun su famine cuntièrrana.
Trabagliade, trabagliade,
cun sa pinna, o literados,
subra foglios impastados,
de catramu e de petroliu:
su salariu est pariparis
a Zuda trinta dinaris.
S’Innu contra sos feudatarios de oe
(Testo di Gianni Loy, cantato da Antonello Giuntini, alla chitarra Gino Benossa, Composta in occasione de sa “Marcia pro su tribagliu” del 6/7 dicembre 1979 organizzata dalla FLM sarda).
Procurade de moderare
Barones sa tirannia.
Non pius nobiles ma borghesia
Cambiada no est s’opressione
Apetigant sa nostra Natzione
prepotentes de totu sa terra
Declaramus da-e nou sa gherra
Finalmente devimus cambiare
Da-e Casteddu a Perdasdefogu
Da-e Aristanis a Maddalena
Sa Sardigna de bombas est piena
De soldados e sotomarinos
E no dant frutu custos terrinos
Missiles in totue sunt creschende
Ca no bastat su chi sunt gosende
Oe cherent galu pius logu.
Ma sas bases chi andent a fogu
Cun tedescos e americanos
Canadesos e italianos
Bennidos pro fagher sa gherra
Ca si che furant sa terra
E nos preparant pro petza ‘e masellu
Ma ischit dare frutu pius bellu
Custa terra cun su tribagliu
Procurade de moderare
Potentes sa tirannia
Ca faeddades de Autonomia
Ma no azis cambiadu idea
Bos piaghet dinari e cadrea
Fizos de sos matessi barones
Piu modernos ma semper ladrones
Oe cherimus de l’acabare.
sa Rinascita l’agat bella
Chie ingrassadu s’est che mannale
Ca falende su capitale
At promissu su chi no at dadu
E pro amentu nos at lassadu
Catedrales in su desertu
Sa maleditzione chi at fertu
In Sardigna che carestia.
Oe falamus da-e Logudoro
Da-e Barbagia da-e Campidanu
E impari nos damus sa manu
Pro chi siat s’unione pius forte
Ca gherramus pro sa nostra sorte
Ca gherramus pro sa nostra vida.
O Sardigna como ischida
Da-e nou nos invadet su Moro.
Pius forte s’istringat s’unione
De massagios e de pastores
De mecanicos e minadores
Totus impari pro su tribagliu
Non creimus mancu pro isbagliu
de sos meres a sa zenia
Su tribagliu e s’Autonomia
Pro chi crescat sa nostra Natzione.
Ma da-e como a manu nostra
La mandamus a fora a fora
Custa classe isfrutadora
Ch’in miseria nos at betadu
E cambiamus custu istadu
De opressione e de prepotentzia
Ca finida est sa passientzia
De sa gente tribagliadora.
A proposito di Francesco Masala e della sua opera “Poesias in duas limbas”. La casa editrice Il maestrale di Nuoro nel 2006 ha pubblicato il libro “ Poesias in duas limbas” poesie appunto scritte in due lingue, sardo e italiano. Come appendice al libro vi è una selezione di centoottanta versi divisi in 6 paragrafi o capitoli, intitolata “Una storia d’amore” che termina con la frase probabilmente apposta da chi ha redatto il libro: “ tra storia e autobiografia”.
Ho cercato di saperne di più su questa “storia d’amore” ma non ho travato altro se non quei centoottanta versi. Ho cercato a lungo perché tra i documenti lasciatimi da mio padre, il poeta di Orosei Attilio Maccioni, ho trovato un dattiloscritto di dodici pagine di cui la prima, intitolata “ Lettera da Cagliari, Una storia d’amore” , è la presentazione scritta da Attilio Maccioni di un poema in versi ( 600 ) distribuiti in 24 capitoli il cui autore è Francesco Masala .
Attilio Maccioni era buon amico di Francesco Masala anche se questi era più giovane di lui, amicizia comprovata dagli articoli che in più riprese Francesco Masala ha scritto commentando l’opera poetica di mio padre ed è presumibile che egli possa averli avuti per uno scambio di opinioni tra colleghi di penna. Questa “Storia d’amore” così completa non mi risulta essere mai stata pubblicata, sebbene da essa Masala abbia tratto in più riprese spunti e versi pubblicati altrove.
Grazie per l’ospitalità, Paolo Maccioni